چه زمانی باید سیلندر و پیستون تعویض شود؟ این سوالی است که اغلب افراد برای تعویض آن همیشه میپرسند و ما تصمیم گرفتیم به این سوال پرتکرار پاسخ بدیم. در این مقاله به نشانه ها، دلایل و زمان مناسب برای تعویض این قطعات مهم می پردازیم.
موتور خودرو به عنوان قلب تپنده ماشین است، یکی از اجزای مهم موتور، سیلندر و پیستون آن است که با همکاری یکدیگر فرآیند احتراق را انجام میدهند. با گذشت زمان و طی مسافت های طولانی، این قطعات میتواند دچار فرسایش یا آسیب شوند. اما چه زمانی باید سیلندر و پیستون را تعویض کرد؟
نقش سیلندر و پیستون در موتور
در موتورهای احتراقی، پیستون داخل سیلندر حرکت رفت و برگشتی دارد. این حرکت باعث فشرده شدن مخلوط سوخت و هوا شده و پس از انفجار، نیروی لازم برای چرخاندن میل لنگ و در نهایت حرکت خودرو را فراهم می کند. سیلندر همان محفظه ای است که پیستون در آن حرکت می کند. هرگونه ایراد در این دو قطعه می تواند مستقیماً روی عملکرد کل موتور تأثیر بگذارد.
برای تعمیر موتور بی ام و کلیک کنید.
دلایل تعویض سیلندر یا پیستون
1. فرسودگی به مرور زمان
با گذشت زمان و طی کردن کیلومترهای زیاد، سطح پیستون و دیواره سیلندر ممکن است دچار ساییدگی شود. این اتفاق باعث کاهش کمپرس موتور، افزایش مصرف روغن و کاهش قدرت موتور می شود.
2. گرمای بیش از حد
اگر موتور بیش از حد گرم شود، پیستون ها ممکن است دچار انبساط بیش از حد شده و به دیواره سیلندر گیر کنند (سیز شدن). این اتفاق می تواند باعث شکستن پیستون یا ایجاد خط و خش در سیلندر شود.
3. احتراق ناقص یا انفجار زود هنگام
این وضعیت که به “ناک زدن” معروف است، می تواند باعث وارد شدن فشار شدید به پیستون شود و در نهایت باعث شکستگی یا ترک برداشتن آن شود.
4. کمبود روغن موتور
اگر سیستم روغن به درستی عمل نکند، پیستون و سیلندر بدون روانکاری کافی حرکت میکنند که می تواند منجر به سایش شدید یا حتی قفل شدن پیستون در داخل سیلندر شود.
علائم خرابی پیستون یا سیلندر
1. کاهش قدرت موتور
وقتی موتور شتاب لازم را ندارد یا در سربالایی دچار افت قدرت می شود، ممکن است علت آن کاهش کمپرس باشد که از خرابی سیلندر یا پیستون ناشی میشود.
2. خروج دود آبی رنگ از اگزوز
این دود نشان دهنده ورود روغن موتور به محفظه احتراق است که می تواند به دلیل خرابی رینگ پیستون یا خط افتادن در سیلندر باشد.
3. صدای غیر عادی از موتور
اگر صدایی مانند تق تق یا ضربه از موتور شنیده می شود، ممکن است پیستون لق زده باشد یا به سرسیلندر برخورد کند.
4. روشن شدن چراغ چک موتور
خرابی سیلندر یا پیستون می تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد سنسورها شده و در نتیجه چراغ چک را روشن کند.
5. افزایش مصرف روغن موتور
اگر مشاهده کردید که روغن موتور سریع تر از حالت عادی کم می شود، ممکن است نشتی از رینگ های پیستون یا آسیب به سیلندر باعث این موضوع شده باشد.
روشهای تشخیص خرابی
برای بررسی دقیق سیلندر و پیستون، باید تست های فنی زیر انجام شود:
1. تست کمپرس موتور
این تست نشان می دهد که فشار هر سیلندر چقدر است و آیا افت فشار غیرطبیعی در سیلندرها وجود دارد یا نه.
2. تست نشت سیلندر (Leak Down Test)
با استفاده از این تست می توان فهمید که نشتی از کدام قسمت است: رینگ ها، سوپاپ ها یا واشر سرسیلندر.
3. باز کردن موتور و بررسی فیزیکی
در برخی موارد، باز کردن موتور و مشاهده مستقیم وضعیت سیلندرها و پیستون ها بهترین روش تشخیص است.
چه زمانی تعویض سیلندر و پیستون لازم است؟
تعویض پیستون یا سیلندر معمولاً زمانی ضرورت پیدا می کند که:
-
پیستون ترک برداشته یا شکسته باشد.
-
سیلندر دچار خش عمیق یا خوردگی شده باشد.
-
پیستون و سیلندر بیش از حد مجاز سایش داشته باشند و تعمیر با تعویض رینگ و تراشکاری نتیجه ندهد.
-
کمپرس موتور بسیار پایین باشد و با تعمیر جزئی رفع نشود.
در این شرایط، ادامه استفاده از قطعات معیوب میتواند باعث آسیب جدی تری به موتور شود، حتی تا مرحله قفل شدن موتور یا شکستن میل لنگ.
تعمیر یا تعویض؟ مسئله این است!
گاهی ممکن است بتوان با تراش سیلندر و نصب پیستون و رینگ اورسایز، موتور را احیا کرد. اما اگر:
-
ترک های عمیق در سیلندر یا پیستون وجود داشته باشد،
-
آلیاژ پیستون آسیب دیده باشد،
-
یا قبلاً چند بار تراش انجام شده باشد،
در این صورت تعویض کامل سیلندر یا پیستون بهترین راه حل است.
هزینه تعویض چقدر است؟
هزینه تعویض پیستون یا سیلندر بستگی به نوع خودرو، مدل موتور، دستمزد تعمیرکار و کیفیت قطعات دارد. برای خودروهای معمولی، این هزینه می تواند از چند میلیون تومان شروع شود و برای خودروهای لوکس یا خارجی، به ده ها میلیون تومان برسد. همچنین اگر نیاز به بازسازی کامل موتور باشد، هزینهها به مراتب بیشتر خواهد بود.
جمعبندی
سیلندر و پیستون از اجزای مهم موتور هستند و هرگونه آسیب به آنها می تواند عملکرد کل خودرو را مختل کند. علائمی مانند کاهش قدرت، دود آبی، صدای غیر عادی و افزایش مصرف روغن باید جدی گرفته شوند. تشخیص به موقع و تعمیر یا تعویض اصولی این قطعات، از آسیب های جدی تر به موتور جلوگیری کرده و عمر مفید خودرو را افزایش میدهد.
اگر خودرویتان علائم بالا را دارد، بهتر است هر چه زودتر به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا با بررسی دقیق، از بروز خسارت بیشتر جلوگیری شود.